Na het mislukken van Operation Market Garden gaf Montgomery de schuld aan Generaal Sosabowski commandant van de Poolse Para’s en aan Prins Bernhard door verraad uit zijn staf.
Prins Bernhard op zijn beurt gaf Montgomery de schuld omdat hij niet luisterde naar zijn waarschuwingen en aanbevelingen en hij het Nederlandse verzet compleet negeerde (wat de Amerikanen bijvoorbeeld niet deden).
Het idee dat verraad in het spel is geweest, heeft altijd tot de verbeelding gesproken, niet in de laatste plaats omdat de naam van Prins Bernhard viel. Historici zijn een beetje klaar met deze kwestie. Het staat vast dat de Abwehr via Chris Lindemans, alias King Kong, over aanwijzingen beschikte dat er iets te gebeuren stond. Maar invloed op het Duitse optreden heeft dit niet gehad. De belangrijkste oorzaak van de mislukking is dat de operatie gepland werd in de euforie van de snelle opmars vanaf de Seine, toen alles mogelijk leek, maar dat zij werd uitgevoerd nadat de Duitsers zich al enigszins van de nederlaag in Normandië hadden kunnen herstellen, terwijl de geallieerden na hun snelle opmars juist aan het einde van hun krachten raakten.
Naam voluit:
Christiaan Antonius Lindemans
Roepnaam:
Chris of Krist
Geboren:
24-10-1912 Rotterdam
Overleden:
Officieel 20-07-1946 Den Haag, volgens Burgerlijke stand Den Haag.
Volgens Tine onder de Linden verpleegster van de gevangenis in Scheveningen pleegde hij zelfmoord op 18-07-1946 door overdosis slaapmiddel Luminal in de gevangenisziekenzaal. Zij had een relatie met hem in gevangenis, volgens Lou de Jong ( historicus ), NIOD pleegde hij op 26-07-1946 zelfmoord (zonder dit te onderbouwen). Volgens Thomas Ross is hij met arsenicum vergiftigd ( mogelijk in opdracht van Prins Bernhard ).
Ouders:
Vierde kind van Joseph Hendrik Lindemans, garagehouder te Rotterdam en Christina Antonia van Uden.
De familie was niet onbemiddeld.
Huwelijk:
In 1941 trouwde hij met de Franse Gilberte Letuppe. Zij kregen samen twee kinderen.
Bijnamen:
King Kong Le Tueur ( de moordenaar door Frans verzet )
Alias:
Freddi Desmet ( Belgisch verzet ) , Christiaan Brand CC ( codenaam Abwehr Christiaan de Vries ( MI-9 / Peter Baker )
Lengte / gewicht:
1,90 meter / 120 kg
Talenkennis:
Vloeiend Frans en Duits en redelijk Engels.
Sport:
Zweefvliegen, roeien, boksen
Spionage:
Voorjaar 1940 was hij in dienst van het Britse Secret Service als informant. Zijn taak was het rapporteren van schepen die naar Londen vertrokken uit Rotterdam.
In augustus 1940 begon hij als vrachtwagenchauffeur bij NSKK ( Duitse paramilitaire organisatie van auto en vrachtwagenchauffeurs die voor Duitse leger reden ), waar hij brandstof voor de Luftwaffe van Lille naar Parijs reed. Toen hij in Lille woonde kwam hij in contact met zijn toekomstige vrouw en via haar met het Franse verzet.
Rond september 1942 runde hij vanuit Abbeville een escape-line voor verzetsstrijders naar Spanje. In december 1942 id hij door Duitsers gearresteerd na verraad. Hij zat 5 maanden in de gevangenis.
In 1943 zet hij samen met Nederlands verzet nieuwe escape-line op om verzetsstrijders en Geallieerde piloten van Nederland naar Spanje te brengen. Hij zamelt succesvol sierraden en andere waardevolle zaken in bij rijke vrouwen. In deze hoedanigheid heeft hij contact met verschillende Nederlandse (Johan Hendrik Weidner), Belgische (Camille Tromme) en Franse verzetsorganisaties inclusief de communistische (Kas de Graaf).
Overlopen
/ dubbelagent:
In februari 1944 worden zijn broer Henk en zijn zwangere vrouw Gilberte door de Gestapo gearresteerd. Broer Henk kreeg de doodstraf wegens verzetsdaden. Zijn vrouw ging naar het concentratiekamp ook wegens verzetsdaden. Om hen te redden bood Lindemans in maart 1944 zijn diensten aan Majoor Hemann Giskes chef van de Abwehr ( Duitse militaire inlichtingen en contraspionagedienst ) in Nederland aan. Hun ontmoeting vindt plaats in een villa in Brussel. Giskes is vooral bekend wegens zijn rol in het “Engelandspiel”. Lindemans krijgt opdracht zijn contacten met het verzet weer op te pakken. Hij stapt weer in zijn oude rol.
Major Hermann Giskes chef Abwehr in Nederland
In augustus 1944 lukt het hem om in het bevrijde deel van Frankrijk ( Normandië ) te komen. Hij treed opnieuw in dienst bij de Britse Secret Service ( MI-9 ) en zijn rol als dubbelspion begint.
Begin september 1944 lukt het hem om opgenomen te worden in de staf van Prins Bernhard. Zijn opdracht van de Abwehr is om te spioneren in de staf en vooral om achter de bronnen van inlichtingen te komen. Hij werkt in opdracht Prins Bernhard samen met sergeant Raymond Westerling, die hem vanaf het begin niet vertrouwd.
Sergeant Raymond Westerling, 1944
Op 4-09-1944 komt hij via Urbain Renniers ( Belgisch verzet ) in contact met Captain Peter Baker van MI-9 die een Nederlander zoekt die door de linies durft en kan gaan. Baker neemt contact op met Prins Bernhard en krijgt te horen dat Lindemans te vertrouwen is. Lindemans treed dan op als chauffeur van Captain Baker.
Captain Peter Baker, MI-9
Op 13-09-1944 krijgt hij van Baker te horen dat hij naar Eindhoven moet om contact met het verzet op te nemen i.v.m. Operation Market Garden en de aanstaande aanval met 300 tanks vanuit Beringen, België.
In de nacht van 14-09-1944 gaat hij nabij Valkenswaard door de linies. Aangekomen in bezet Nederland meld hij zich als eerste bij Generaal Kurt Student’s hoofdkwartier 1.Fallschirmarmee in Vught. Hij ontmoet Generaal Kurt Student daar en brengt rapport uit. Hiermee hoorde Student zelf dat er een aanval zat aan te komen. Student rapporteerde dit aan Veldmaarschalk Model -de commandant van het Duitse westfront- die het niet al te serieus nam. Hierna gaat hij onder begeleiding van de Abwehr naar Eindhoven om zijn Britse opdracht uit te voeren.
Generaloberst Kurt Student, Commandant 1. Fallschirmarmee
Eindhoven,
zaterdag 16-09-1944
Lindemans wandelt naar de Eindhovense binnenstad en belt aan bij het privéadres van de Eindhovense politie-inspecteur Feiko Kooy, aan het Guido Gezelleplein. Er wordt niet opengedaan en Lindemans blijft wachten. Mevrouw Kooy herinnert zich: 'Toen ik met ons dienstmeisje naar mijn woning liep zag ik een grote knappe vent voor ons huis staan. Ik vroeg: "Zoekt u iemand?" Hij antwoordde: "Ik ben op zoek naar Feiko Kooy, mijn naam is Lindemans en ik ben gestuurd door het hoofdkwartier van prins Bernhard. Ik heb een belangrijke boodschap voor hem." Ik was zeer op mijn hoede omdat wij in de illegaliteit zaten. Het kon een agent-provocateur zijn, maar dat kun je nu eenmaal niet aan iemands gezicht aflezen. Wat moet je in zo'n situatie? Wegsturen is verdacht als zo'n vent fout is, temeer omdat hij de indruk wekte mijn man te kennen. Zoet houden dus. Ik liet hem binnen en vroeg ons dienstmeisje om hem bezig te houden terwijl ik mijn man op het hoofdbureau van politie trachtte te bereiken. Hij was afwezig en toen heb ik onmiddellijk
Jo Nienhuis, een vriend van mijn man die ook in de illegaliteit zat, gebeld en gevraagd of hij onmiddellijk langs wilde komen.
Opperluitenant Feiko Kooy, Staatspolitie Eindhoven
Jo Nienhuis: "In de woonkamer trof ik een enorme vent, die zich aan mij voorstelde als Lindemans. Hij gedroeg zich erg nerveus en het viel me op dat-ie doodop was. Ja, ik had direct wantrouwen, vooral omdat kort daarvoor de beruchte Anton van der Waals in onze buurt had toegeslagen, waardoor enkele mensen waren gearresteerd. Mevrouw Kooy zette koffie en het wachten was nu op de komst van Kooy.' Mevrouw Kooy: 'Erg spraakzaam was hij niet. Hij was doodop.Toen ik koffie inschonk zag ik dat hij gewapend was en ik vroeg hem het pistool aan mij te geven; dat deed hij ook prompt. Kort daarop, nadat ik had gezegd dat het nog wel even zou kunnen duren voordat mijn man kwam, vroeg Lindemans of hij even kon slapen. Ik wees hem een kamer aan, waarna hij als een blok in slaap viel. De deur heb ik op slot gedaan. Inmiddels is de politie-inspecteur thuisgekomen. Feiko Kooy: Ik liet Lindemans zijn verhaal vertellen. Hij zei letterlijk: "Ik heb de opdracht gekregen om vanuit uw woning de ondergrondse beweging te informeren en te mobiliseren." We kregen te horen dat het Britse grondleger vanuit Eindhoven in de richting van Nijmegen zou oprukken en dat daarbij geallieerde luchtlandingstroepen zouden worden ingezet. Over Arnhem heeft hij niet gesproken. Nienhuis: 'Lindemans vroeg op een gegeven moment: "Weet u waar J.C. de Vries is? Ik heb opdracht om ook hem te spreken." De Vries was een directeur van Philips. Ik zei: "Dan moet u bij Philips zijn." Dat kon ik makkelijk zeggen omdat wij hem kort daarvoor hadden laten onderduiken bij mijn broer, die boven Mak van Waay in Amsterdam woonde. De Vries werd namelijk gezocht vanwege zijn verzetsactiviteiten; hij regelde onder meer de financiën voor het verzet en had daarbij een ernstig conflict gekregen met de Verwalter van Philips, Nolte.'
Ook de secretaris van Philips, Willem de Jonge, is inmiddels in huize Kooy gearriveerd. Lindemans wil nadere bijzonderheden weten over een aantal Philips-medewerkers die bij de illegaliteit betrokken zijn, maar omdat men hem niet vertrouwt krijgt hij niets te horen. Nienhuis: 'De Vries was werkzaam voor de Secret Service en had zoals alle agenten een codenummer. Ik besloot Lindemans een strikvraag te stellen en vroeg hem of hij dat codenummer kende. Hij noemde daarop een codenummer dat ik natrok bij Willem de Jonge, en het bleek te kloppen. Toen schrokken we ons pas goed rot. Was hij nu goed of fout?"
Feiko Kooy: 'Tegen het eind van de middag besloten we Lindemans te fouilleren. We schrokken van het resultaat. In de binnenzak van zijn jas zat een exemplaar van 'Die Deutsche Zeitung für die Niederlanden', gedateerd 16 september 1944. Die krant kon hij dus onmogelijk op weg van België naar Eindhoven gekocht hebben. Daarna vonden we een door de Abwehr gestempeld en getekend Ausweis met de opdracht aan de Feldgendarmerie hem niet te hinderen en hem desgewenst te helpen. Lindemans zag ons schrikken en riep onmiddellijk dat dat een vervalsing was. Toen we hem niet geloofden werd-ie boos en maakte aanstalten om te vertrekken. Ik zei: "Nee, je blijft hier totdat we weten wie je bent. We zullen iemand door de linies sturen." Waarop Lindemans zei: "Dat is een goed idee. Geef die man maar een boodschap van mij mee voor kapitein Baker van IS9 en laat hem zeggen dat Lindemans in Eindhoven wordt vastgehouden omdat hij niet wordt vertrouwd." Ik dacht: blufpoker. Maar het bracht ons toch aardig in verwarring.'
Nienhuis: Toen we die spullen op hem vonden zei ik: of we schieten hem direct dood of we sluiten hem op. Het eerste vond Kooy te ver gaan. Na overleg met Kooys directe chef, hoofdinspecteur Harry Pijls, wordt besloten Lindemans over te brengen naar het hoofdbureau en in te sluiten in de kamer van Kooy. Even later wordt Lindemans onder de naam 'Brand' in een cel geplaatst. Lang zal Lindemans daar niet blijven. Op 17 september, de dag dat Market Garden begint, rukt het geallieerde leger op naar Eindhoven. Feiko Kooy: ' De informatie van Lindemans bleek dus juist te zijn. Op die dag keerde de chef van de SD in Eindhoven, Willy Weber, terug. We kregen het bericht dat hij ook naar het hoofdbureau zou komen. We stonden toen voor het probleem: als Lindemans fout is, zijn wij de klos. Dus hebben we hem direct naar een belendend pand, het tehuis Don Bosco overgebracht, en ingesloten in de kolenkelder. We lieten hem bewaken door de verloofde van ons dienstmeisje. Vervolgens zijn Nienhuis en ik ondergedoken.'
Kapitein Baker begint zich ongerust te maken over zijn [dubbel] agent Lindemans; hij had zich al lang moeten melden. Op die zeventiende september komt hij in de loop van de dag enkele leden van de Eindhovense verzetsgroep 'Eddy' tegen, die met hun leider Eddy Verkaik deelnemen aan de gevechtshandelingen. Weet Verkaik misschien waar Lindemans is? Jazeker, het Eindhovense verzet houdt hem gevangen. Op 19 september, de dag na de bevrijding van Eindhoven, gaat Kapitein Baker op zoek naar Lindemans, die inmiddels weer is overgebracht van de kolenkelder naar een cel in het politiebureau. Feiko Kooy: 'Er kwam een Brits officier naar het bureau die naar mij vroeg. Ik zie hem nog binnen komen; hij was erg humeurig en stelde zich voor als kapitein Baker. Hij stak meteen van wal: "Zit hier Lindemans gevangen?" Ja, zei ik. Nou, toen brak de storm los. Baker snauwde: "You've got one of my best men in prison." Ik vroeg: "We hebben het toch over Lindemans die zich ook wel King Kong noemt?" En Baker weer: "Yes, Lindemans,
Lindemans." Toen heb ik hem uitgelegd dat wij hem hadden ingesloten omdat we hem niet vertrouwden. Baker wilde weten waarop we dat baseerden. Toen heb ik hem de spullen laten zien die we op hem gevonden hadden. Daar reageerde hij verbaasd op. Maar hij bleef erbij dat het zijn best man was en gelastte zijn invrijheidstelling. We hebben Lindemans uit de cel gehaald en Baker viel enorm tegen hem uit. Lindemans bleef er erg gelaten onder. Toen hij met Baker het hoofdbureau verliet, drukte hij me de hand en zei: "Ik snap best dat jullie me gewantrouwd hebben. In mijn plaats had ik ook zo gehandeld, maar die kolenkelder hadden jullie me wel mogen besparen." De volgende dag zag ik hem [Kapitein Peter Baker] en Lindemans in uniform in een grote Cadillac Lasalle door Eindhoven rijden.' [Captain Peter Baker verklaart later dat hij diverse keren had aangegeven dat hij Lindemans niet vertrouwde, maar hij opdracht kreeg om hem te vertrouwen. "My Testament", by Capt. Peter Baker, , published by John Calder, March 1955]
Bron: Eindhovens Dagblad 4-01-1992
Gearresteerd:
28-10-1944 door verraad van Abwehr agent Cornelis Johannes Antonius Verloop op 26-10-1944. Hij werd door Britse security officer Alfred Vernon Sainsbury gearresteerd in hoofdkwartier Prins Bernhard in Chateau de La Fougeraie in Ukkel, Brussel. Hij wordt overgebracht naar Engeland.
Op 7-12-1944 wordt hij door MI-9 overgedragen aan de Nederlandse authoriteiten en wordt hij gevangen gezet in Breda. In 1945 wordt hij overgeplaatst naar de gevangenis in Scheveningen. In Scheveningen wordt hij door Pieter Gerardus Hogendoorn en Anne ten Cate van het Bureau Nationale Veiligheid ( voorloper AIVD ) ondervraagd.
Cor Verloop, de Abwehr spion die Lindemans verraadde.
Schuldig aan:
Vast staat dat hij in de loop van zijn spionage werkzaamheden voor de Duitsers minstens 27 mensen persoonlijk heeft vermoord en dat er minstens 267 verzetsmensen door de Duitsers zijn opgepakt door zijn activiteiten (dossier Britse Secret Service).
Bijzonderheden:
Door ernstig motorongeluk in 1936 loopt hij mank. Volgens Prins Bernhard heeft hij Chris Lindemans pas voor het eerst ontmoet op 22-09-1944, dus ruim na begin Operation Market Garden.
Bron: Wikipedia
Eindhovens Dagblad 4-01-1992